Avvalo, nazariyadan boshlaylik: ChatGPT nima, u nima uchun GPT va u Google’dan qanday farq qiladi.
ChatGPT’ning mohiyati uning nomida aks etgan, chunki «GPT» harflari «Generative Pre-trained Transformer» degan ma’noni anglatadi. Har bir harfning ma’nosi quyidagicha:
G, Generative. Bu model matn yaratish qobiliyatiga ega ekanligini ko‘rsatadi, ya’ni foydalanuvchi kiritgan ma’lumotlarga asoslangan ravishda bog‘langan jumlalar va javoblarni yaratish.
P, Pre-trained. Model katta hajmdagi matnlar bilan oldindan o‘qitilgan. Bu o‘qitish, model maxsus vazifalar uchun ishlatishdan oldin amalga oshiriladi.
T, Transformer. Transformer arxitekturasi modelga ma’lumotlar ketma-ketligini, shu jumladan matnni samarali qayta ishlash imkonini beradi.
Shunday qilib, ChatGPT — bu foydalanuvchilar tomonidan berilgan savollarga javob berish orqali matn yaratishga qodir bo‘lgan chat-bot. Siz chatda savollar berasiz yoki ma’lum vazifalarni bajarishni so‘raysiz, va ChatGPT sun’iy intellekt yordamida javob yaratadi.
Endi, ChatGPT qanday ishlashi haqida biroz batafsilroq gaplashaylik.
Sun’iy intellektni savollarimizga javob berishni tushunishga o‘rgatish uchun, ishlab chiquvchilar unga millionlab sahifalar matnlarni «yemiradilar». Bu qanday amalga oshadi?
Ma’lumotlarni yig‘ish 📁 Ishlab chiquvchilar turli manbalardan: kitoblar, maqolalar, saytlar, forumlar va boshqalardan katta hajmdagi matnlar to‘playdilar. Bu jamoatchilikka ochiq kontentni, masalan, oshxona forumlarini yoki litsenziyalanadigan matnli ma’lumotlarni, masalan, elektron kitoblarni o‘z ichiga olishi mumkin.
Ma’lumotlarni qayta ishlash ✂️ Matnlar qayta ishlanadi va tozalanadi, keraksiz ma’lumotlar yoki shaxsiy ma’lumotlar o‘chirib tashlanadi. Bu model faqat foydali matnlar asosida o‘rganishi uchun amalga oshiriladi.
Modelni o‘qitish 🔍 ChatGPT modeli bu matnlar asosida o‘qitilib, ulardagi naqshlar va qonuniyatlarni tanib olishga o‘rgatiladi.
Masalan, agar model tez-tez ingredientlar va tayyorlash bosqichlari keltirilgan retseptlarni ko‘rsa, u retseptlarning odatda «ingredientlar ro‘yxati» va «tayyorlash ko‘rsatmalari» formatida bo‘lishini eslab qoladi.
Bu ChatGPT’ga o‘rganish jarayonida ko‘rganlariga asoslanib savollarga javob yaratishga imkon beradi. Ya’ni, siz «Lazanya qanday tayyorlanadi?» deb so‘rasangiz, ChatGPT retseptlar tahlilidan o‘rganganidek, ingredientlar ro‘yxati va tayyorlash bosqichlarini o‘z ichiga olgan javobni bera oladi.
Yangilash va takomillashtirish 🔧 Dastlabki o‘qitishdan so‘ng model sinovdan o‘tkazilib, takomillashtiriladi. Ishlab chiquvchilar uning xulq-atvorini va sozlamalarini to‘g‘rilashlari mumkin, bu esa javoblarning sifatini yaxshilaydi. Masalan, modellarga irqi, jinsi, jinsiy orientatsiyasi yoki boshqa xususiyatlarga qarab diskriminatsiyadan qochish o‘rgatilib, ularni yanada takomillashtirish mumkin.
Muhimi, ChatGPT butun internetga to‘g‘ridan-to‘g‘ri kirishga ega emas. Model oldindan tayyorlangan ma’lumotlar asosida o‘rganadi, ularda turli manbalar mavjud. U real vaqtda internetdan ma’lumot izlash yoki yangi ma’lumotlarni ko‘rib chiqish imkoniyatiga ega emas. Shu sababli, ba’zan u «gallyutsinatsiya» qilishi va noto‘g‘ri narsalarni aytishi mumkin.
Shuni alohida ta’kidlab o’tish joizki, chatgpt ko’p sohalarga kirib bolgan bo’lsa ham hali 100% insonlarni, turli soha vakillarini o’rnini bosa oladigan darajada mukammal emas. Sizga marketing xizmatlari kerak bo’lsa, Oqila kompaniyasiga murojaat qiling.
